Stan wojenny w Królestwie Polskim został wprowadzony 14 października 1861 roku przez namiestnika rosyjskiego gen. Karola Lamberta na rozkaz cara Rosji – Aleksandra II.
     Wprowadzenie stanu wojennego na obszarze całego kraju miało na celu spacyfikowanie dążeń niepodległościowych Polaków i nastąpiło w przeddzień 44 rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki. Wraz z ogłoszeniem stanu wojennego zakazano Polakom organizowania i uczestnictwa we wszelkich manifestacjach patriotycznych. Wszystkie sprawy o udział w nabożeństwach i demonstracjach patriotycznych podlegały odtąd sądom wojennym.
     Stopniowe zniesienie stanu wojennego nastąpiło:
8 września 1862 w guberni radomskiej z wyjątkiem Radomia i Kielc,
10 października 1862 w guberni lubelskiej i augustowskiej z wyłączeniem Lublina, Siedlec i Suwałk,
16 grudnia 1862 w guberni warszawskiej i płockiej z wyłączeniem Warszawy, Kalisza i Płocka, powiatów: lipnowskiego, piotrkowskiego oraz miejscowości położonych wzdłuż linii Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Kolei Warszawsko-Bydgoskiej.

     Stan wojenny przywrócony został wraz z wybuchem powstania.